Lieve gemeenteleden,

Hoe gaat het met jullie? Hoe vergaat het jullie in deze maand van versoepelingen? Staan jullie te popelen om weer “terug naar normaal” te kunnen? Of houd je je hart vast voor de mogelijke gevolgen daarvan? Voel je misschien een lichte teleurstelling over alle drukte die de agenda nu weer overspoelt? Is deze crisis er nu één om – het liefst zo snel mogelijk – door te worstelen, of één die ons stilzet bij waar het nu echt om zou moeten gaan, en onze manier van leven verandert?
In andere woorden hoorde ik het Geert Mak zeggen: is deze crisis een verstorende of transformatieve gebeurtenis? Ik was in eerste instantie geneigd naar dat eerste: het is een nare crisis, met heel veel nare gevolgen, daar moeten we niet te snel toch een mooie betekenis aan geven. We mogen al blij zijn als we er enigszins ongeschonden uitkomen. Natuurlijk, deze crisis zorgde ervoor dat heel veel dingen in een noodsnelheid anders konden. Maar dat wil niet zeggen dat dat ook allemaal goed was. Fijn, die afname van de files en van vliegtuigen, en fijn dat mensen de kans kregen om even niet meer zo druk te zijn en tijd met hun huisgenoten door te brengen, maar ik denk dat mensen die hun geliefden met geen mogelijkheid konden bezoeken, die onder bizarre omstandigheden afscheid moesten nemen, dat mensen die hun baan kwijtraakten of hun bedrijf failliet zagen gaan, dat kinderen en volwassenen die thuis niet veilig waren… dat die allemaal niet hebben meegekregen dat deze crisis tot prachtige inzichten en veranderingen heeft geleid.
En toch is het inmiddels duidelijk dat helemaal “terug naar normaal” niet kan en ook niet zo wenselijk is. Kan een crisis – hoe naar die op zichzelf ook is – toch tot verandering leiden? Geert Mak hoopt het. Het aantal pleidooien voor hervorming, verduurzaming en een herinrichting van de samenleving is vrij groot de laatste tijd – dus blijkbaar is dit ook inderdaad het moment dat velen aangrijpen om tot verandering te komen. En waarom ook niet? Ik kom weer eens tot de conclusie dat het niet of-of is, maar en-en: het is een rotcrisis die narigheid en leed veroorzaakt, het is blijkbaar ook een tijd van inzichten en een paar positieve neveneffecten, en het zou een moment kunnen zijn om een keer echt door te pakken met grote veranderingen.
Afgelopen zondagmiddag was ik bij de intrededienst van een studievriendin. Dat had ongeveer alle ingrediënten van dat en-en-verhaal in zich. Allereerst was het vooral een valse start, want veel gemeenteleden en vrienden en familie konden er niet bij zijn. Tegelijkertijd had de livestream die opgezet was als voordeel dat Zuid-Afrikaanse vrienden ook live mee konden kijken. Toch een positieve noot dus. En met dat kleine groepje in de kerk was het dan wel geen uitbundig feest, maar leek er wel meer ruimte voor verstilling. Er was één zangeres, die tijdens het moment van intrede en verbintenis “Veni Creator Spiritus” (kom, Schepper Geest) zong. Dat moment wordt denk ik vaak weggelaten, of maak ik anders niet zo bewust mee. Nu maakte het diepe indruk: het was prachtig gezongen, het was een gebed, een moment van overgave, èn van inspiratie, van transformatie. Opeens wist ik het weer: die Geest van God doet nooit aan “terug naar normaal” maar transformeert, vergeeft, hernieuwt, verzoent, herademt… 
Ik kan eigenlijk helemaal niet zo goed duiden en ook geen betekenis geven aan deze crisis. Ik heb ook geen visionaire blik over hoe het allemaal anders zou moeten. Ik denk dat ik het maar bij deze bede houd: Kom, Geest van God, maak onze harten open!
Met een hartelijke groet,
ds. Evelien Plaisier